Deeltijdwerken? Dat deed mijn man al 17 jaar geleden!

08 maart 2019

“Mijn man was de grote held van alle vrouwen!” vertelt Fleur Rieter, directeur Pensioenen bij a.s.r. Zij en haar man besloten 17 jaar geleden - na de komst van hun eerste dochter - dat hij parttime zou gaan werken. “Hij was de eerste man die bij zijn adviesbureau parttime ging werken. Dat was een bijzonderheid.” Ondertussen stuiven we met een noodgang op 2020 af en zijn er sociaaleconomisch veel dingen veranderd. We vinden het niet meer dan normaal dat ouders de zorg van hun kroost verdelen en dat vrouwen zich na een opleiding blijven ontwikkelen. Het laatste is iets wat zonder twijfel past bij Fleur. Na haar studie econometrie maakte ze – met een flinke dosis ambitie – snel stappen binnen de financiële sector. Daarom is Fleur voor ons de aangewezen persoon om de Emancipatiemonitor 2018 tegen het licht te houden.

Emancipatiemonitor

In het kader van emancipatiebeleid wordt om de twee jaar de Emancipatiemonitor uitgebracht door het CBS en Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Hierin wordt gekeken hoe de emancipatie van vrouwen zich ontwikkelt.

'De economische emancipatie zit in de lift'

Onlangs kopte het SCP in een persbericht: ‘De economische positie van de vrouw is weer verbeterd’. Dat is dankzij het gegroeide aandeel vrouwen met werk. Ook zijn vrouwen voor het eerst hoger opgeleid dan mannen. Dit zijn zonder twijfel positieve ontwikkelingen, maar wie de Monitor onder de loep neemt zou kunnen zeggen dat ‘we’ er nog niet zijn. Zo neemt de economische zelfstandigheid onder praktisch opgeleide vrouwen nog altijd af en in vergelijking met Europa hebben we juist weinig vrouwelijke managers. Desalniettemin is Fleur optimistisch: “Veranderingen gaan heel geleidelijk. Het goede nieuws van deze tijd is dat vrouwen steeds meer te kiezen hebben. De wereld ziet er namelijk al heel anders uit dan toen mijn oma jong was. Zelfs mijn moeder heeft niet direct de kans gehad om haar talenten te ontplooien. Pas toen haar kinderen naar de middelbare school gingen is ze alsnog naar de universiteit gegaan om geschiedenis leraar te worden!”

Waarom financiële onafhankelijkheid belangrijk is (en leuk)

Hierover zijn we het doorgaans met elkaar eens: economisch gezien moet iedereen voor zichzelf (en gezin) kunnen zorgen. Maar echt financieel onafhankelijkheid zijn is andere koek. Dit ben je namelijk pas als je met eigen arbeid tenminste het minimumloon verdient. Financiële onafhankelijkheid is een belangrijk thema in de Emancipatiemonitor. Vooral vanwege een andere sociale ontwikkeling: echtscheidingen. Op dit moment eindigt 4 op de 10 relaties (!) in een scheiding. Voor veel vrouwen wordt het dan lastig om alles in hun eentje te betalen. Dat komt, omdat ruim 40 procent van alle vrouwen minder gaat werken (of volledig stopt) na de geboorte van hun eerste kind. Fleur heeft van huis uit meegekregen dat ze zichzelf altijd moet blijven ontwikkelen, en bovenal financieel op eigen benen moet kunnen staan. “Mijn ouders vonden dat heel belangrijk. Mijn moeder is bovendien aan haar eigen pensioen gaan werken toen ze leraar werd. We hebben nu gelukkig veel meer mogelijkheden dan vroeger. Vanuit elke positie kun je kijken waar je ontwikkelpad ligt. Leuk voor jezelf en het levert ook nog eens meer mogelijkheden op om jezelf te onderhouden.”

Kinderen krijgen verandert de zaak

In de Emancipatiemonitor zagen we al dat 40 procent van de vrouwen minder werkt (of stopt) na de geboorte van een kind. Dat is opvallend, aangezien 71 procent van de vrouwen zonder relatie en kinderen nog vindt dat hun inkomen niet gemist kan worden. Het krijgen van kinderen en een relatie hebben dus een negatief effect op de financiële onafhankelijkheid van vrouwen. Fleur: “Ik denk dat het geen probleem is als vrouwen minder gaan werken, zolang die keuze maar bewust gemaakt wordt. Vraag jezelf eens af hoe je rondkomt als je gaat scheiden of als je partner overlijdt.” In het geval van Fleur is alleen haar man minder gaan werken. “Ik kon sneller carrière maken, maar dat betekent niet dat hij er ‘gewoon’ een baantje bij deed. Hij is wel op niveau blijven werken en zichzelf blijven ontwikkelen. Daardoor hebben we hele leuke gesprekken! Werken is voor ons meer dan alleen geld verdienen.” Als het gaat om deeltijdwerken is Nederland Europees kampioen. Fleur zegt daarover: “Met een 30-urige werkweek tel je gewoon volledig mee. Ben je daarbij wel bewust van de gevolgen voor je pensioen.”

Tips voor financiële onafhankelijkheid

De Emancipatiemonitor in een notendop: de economische positie van de vrouw wordt beter. Daarnaast is er ruimte voor verbetering als het gaat om financiële onafhankelijkheid. Dit geldt met name voor vrouwen wanneer zij een relatie en kinderen krijgen. Fleur heeft een aantal tips die aan financiële onafhankelijkheid kunnen bijdragen:

1. Stel een samenlevingscontract op als je samen een huis koopt

“Het is slim om in zo’n situatie een aantal dingen op papier te zetten. Het kan namelijk goed misgaan! Daarnaast hebben we bij onze eerste woning gekeken of we die ook individueel konden betalen.”

2. Zorg voor uitwisselbaarheid

“Zeker als je kinderen krijgt is het belangrijk dat je zorgt voor uitwisselbaarheid. Dit was ook ons model. Zo kunnen we allebei de boodschappen doen, voeden de kinderen samen op en hebben onze eigen carrières. Zeker het laatste is voor Fleur belangrijk: “Ik voel me verantwoordelijk om vier kinderen te laten studeren.”

3. Blijf in gesprek over (gezamenlijke) financiën

Fleur is vanaf het moment dat ze van twee huishoudens naar één gingen, altijd in gesprek gebleven over financiën, carrière wensen en de opvoeding van de kinderen. “Zeker in het begin van onze relatie keken we minstens twee keer per jaar naar onze inkomsten en uitgaven. Dit deden we ook bij alle grote veranderingen, zoals het kopen van een huis.”

4. Maak geld onderdeel van de opvoeding

“De kinderen vroegen mij laatst of ze meer zakgeld konden krijgen. Ik zei dat ze het zelf konden opzoeken op het Nibud. Wat bleek: er mocht 50 cent per week bij! Ik ben benieuwd of ik de financiële opvoeding goed heb gedaan…”

5. Er zijn veel hulptroepen voor het geval je iets niet weet
''Snap je iets niet? Dat is geen probleem, geef jezelf de tijd. Vraag mensen om je heen of zoek het even op. Maar, heb wel het lef om in die financiën te duiken, totdat je het zelf begrijpt!"